فین تک و کاربرد آن در اقتصاد مدرن
در این مقاله قصد داریم تعریف کنیم فین تک چیست و چه کاربردی در اقتصاد مدرن دارد؟
بلاگر
در طول چند سال گذشته تعداد زیادی شرکت استارتاپ آغاز به کار کرده‌اند که از فناوریای استفاده میکنند تا سرمایه گذاری، پرداخت قبوض و حتی وام گرفتن را برای مردم آسان‌تر کنند که به این فناوری مالی، فین تک می‌گویند.
فین تک اصطلاحی است که برای توصیف فناوری مالی استفاده میشود و هر نوع فناوری در خدمات مالی – از مشاغل گرفته تا مصرف کنندگان را شامل میشود. در حقیقت در اینجا شرکتی توصیف میشود که خدمات مالی را از طریق نرم افزار یا فناوری دیگر ارائه می‌دهد و از برنامه‌های پرداخت تلفن همراه گرفته تا رمز ارز را شامل میشود.
کلمه Fintech ترکیبی از دو کلمه مالی (Financial) و تکنولوژی (Technology) است. فرهنگ‌نامه آکسفورد این اصطلاح را این گونه تعریف میکند: «برنامه‌های کامپیوتری و دیگر تکنولوژی‌هایی که برای حمایت یا فعال‌سازی خدمات بانکی و مالی استفاده می‌شوند». به عبارت ساده‌تر این اصطلاح نسبتا جدید به معنای استفاده از تکنولوژی برای کارآمدتر کردن خدمات مالی به کار می‌رود.
نوآوری در خدمات مالی
نوآوری در خدمات مالی شامل انواع خدمات مالی از جمله خدمات پرداخت قبوض و انتقال پول، سرمایه‌گذاری، خدمات وام و بیمه میشود. همان‌طور که می‌بینید این خدمات به خودی خود خدمات جدیدی نیستند و همواره چنین خدماتی به شیوه‌های گوناگون ارائه می‌شدند؛ فین‌تک درواقع به‌کار بردن تکنولوژی‌های روز و استفاده زیرساخت‌های دیجیتالی برای جایگزین کردن فرآیندهای جدید و کارآمدتر برای ارائه این دست از خدمات است.
فین تک یا فناوری مالی، شرکتهای متعددی را دربرمی‌گیرد که برای ارائه‌ی خدمات مالی از نرم‌افزار استفاده میکنند. شرکتهای فین تک معمولا از نوع استارتاپ هستند. این شرکت‌ها برای این به‌وجود آمده‌اند که مدل‌های معمول مالی را تغییر بدهند و نیز شرکتهای بزرگ مالیاتی را که میانه‌ی خوبی با فناوری ندارند، دچار این تغییرات کنند. البته شرکتهای بزرگ مالی هم اخیرا این نیاز را درک کرده‌اند و کم‌کم به فین تک روی می‌آورند تا ارائه‌ی خدمات مالی خود را بهبود ببخشند.
سرمایه‌گذاری جهانی در فین تک در سال‌های اخیر به بیشترین سطح خود رسیده است. هم‌اکنون فین تک به یک صنعت چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. البته هنوز هم این صنعت را استارتاپ‌هایی کنترل میکنند که با استفاده از فناوری، راه‌‌حل‌های جدیدی برای خدمات و محصولات مالی ارائه می‌دهند.
فین تک برای در برگرفتن نوآوری‌های تکنولوژیک در بخش مالی از جمله پیشرفت سواد مالی، مشاوره و آموزش، وام‌دهی و قرض گرفتن، بانکداری، انتقال پول یا پرداخت و مدیریت سرمایه گذاری گسترش یافته است. همچنین این فناوری شامل توسعه و استفاده از رمزنگاری ارزها مانند بیت کوین نیز میشود.
فین تک به طور کلی به 9 بخش تقسیم میشود:
لندتک (LendTech)
مدیریت مالی شخصی (PFM)
پول‌های جدید، توکن‌ها و ارزهای رمزنگاری‌شده (CryptoCurrency)
دیگر کاربردهای فین تک
انعطاف و گسترده است. اما این گستردگی تا کجا ادامه داشته و چه مواردی را پوشش می‌دهد؟
بسترهای سرمایه‌گذاری گسترده
به مدد فین‌تک، این روزها نرمافزار‌هایی وجود دارد که به کاربر اجازه می‌دهد از طریق اینترنت مبالغ متنوعی را ارسال یا دریافت کند و همچنین می‌توان پول را در همین نرمافزار‌‌ها ذخیره کرد. امروزه برای راه‌اندازی یک کسب و کار دیگر نیازی به مراجعه حضوری به یک بانک سنتی برای دریافت وام نیست، بلکه به واسطه فین‌تک می‌توان برای پشتیبانی از پروژه، مستقیما به سراغ سرمایه‌گذاران رفت.
بلاکچین و رمز ارز
رمز ارز و بلاکچین از مشهوترین کاربردهای فین‌تک هستند .صرافی‌های رمزارز کاربران را برای خرید و فروش ارزهایی مانند بیت کوین به یکدیگر پیوند می‌دهند . در کنار این خدمات، سرویس‌های بلاکچین با نگه داشتن داده‌های اصلی در بلاکچین، به کاهش کلاهبرداری کمک میکنند. گرچه استفاده از رمز ارزها و حتی بلاکچین ممکن است تا حدودی بحث برانگیز باشد اما قطعا در سال‌های اخیر نقش بسیار مهمی در دنیای سرمایه‌گذاری بازی کرده‌اند.
پرداخت‌های تلفن همراه
شاید ساده‌ترین مثال برای دانستن اینکه فین تک چیست، پرداخت موابایلی باشد که عادتری‌ترین برخورد ما با فین تک به حساب می‌آید. به نظر می‌رسد که همه افراد دارای تلفن هوشمند از نوعی پرداخت تلفن همراه استفاده میکنند. طبق داده‌های استاتیستا، بازار جهانی پرداخت موبایلی در سال ۲۰۱۹ از مرز یک تریلیون دلار عبور کرده است. در حقیقت، ظهور فین تک باعث ارائه خدماتی شده که به کاربران اجازه می‌دهد تا نقل و انتقالات مالی خود را از طریق اینترنت و گوشی‌های هوشمند انجام بدهند. این سرمایه‌گذاری آنقدر وسوسه برانگیز بوده که شرکت‌هایی همچون اپل و علی بابا نیز اپلیکیشن‌های پرداخت خود را به بازار عرضه کرده‌اند.
بیمه
شاید عجیب به نظر بیاید اما حتی با بیمه هم می‌توانیم دریابیم که فین تک چیست! در حقیقت فین تک در این سال‌ها صنعت بیمه را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. اینشور تک موارد متنوعی را پوشش می‌دهد، از بیمه اتومبیل گرفته تا بیمه خانه و محافظت از داده‌ها.
مشاوره مالی و سهامداری
متخصصان با ابداع الگوریتم‌های تحلیلگر حوزه‌های سرمایه‌گذاری و بورس‌های سهام، با استفاده از فناوری فین تک در حال تسخیر این منطقه نیز هستند. اکنون سرمایه‌گذاران در تلفن همراه خود یک مشاور دارند که بر اساس داده‌های موجود در بازار بهترین فعالیت‌های مالی را به آنها پیشنهاد می‌دهد. طبق گفته فعالان این حوزه، این مشاورها در تمام طول شبانه روز در حال دریافت داده‌های بازارها و تجزیه و تحلیل آنها بوده و استفاده از آنها باعث افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها و ریسک‌ها می‌شوند.
شاید یکی از محبوب‌ترین و بزرگترین نوآوری‌ها در این فضا، توسعه برنامه‌های معاملات سهام باشد. تا پیش از این سرمایه‌گذاران مجبور بودند برای انجام معاملات خود به بورس اوراق بهادار مراجعه کنند اما اکنون می‌توانند سهام را با ضربه انگشت روی دستگاه تلفن همراه خود بخرند و بفروشند.
برنامه‌های بودجه‌بندی
یکی از رایج‌ترین کاربردهای فناوری فین تک در سال‌های اخیر، برنامه‌های بودجه‌بندی برای مصرف کنندگان است که طی سال‌های گذشته به محبوبیت چشمگیری دست پیدا کرده‌اند. دریافت گزارش‌های مالی به کاربر کمک میکند درآمد، پرداخت‌های ماهانه، هزینه‌ها و موارد دیگر را مدیریت کنند، آن هم صرفا با دستگاه تلفن همراه خود.
فین‌تک در ایران
فین تک در ایران نوپاست و هنوز راه بسیار زیادی در پیش دارد. فین تک با کارتهای بانکی و دستگاههای ای تی ام در کشور اعلام حضور کرد و در حال حاضر با وجود نرمافزارهای مختلفی که از پرداخت قبوض تا قسط و خرید شارژ و … با آنها قابل انجام است، نقش پررنگی در زندگی مردم ایفا میکند. هرچند قوانین فین تک در ایران هنوز کامل نیستند و همین اکوسیستم فین تک کشور را در مواردی با چالش مواجه میکند اما شرکتهای فین تک ایرانی روزبهروز در حال افزایشاند و جالب است بدانید بیشتر فین تکهای موفق ایرانی در حوزه پرداخت کار میکنند، هرچند در حال حاضر حوزه‌هایی مانند مدیریت مالی شخصی و مدیریت مالی کسب‌وکار، بیمه، تأمین مالی و وام‌دهی و … نیز موردتوجه استارتاپ‌ها قرارگرفته است که این مسئله نوید آینده‌ی روشنی برای فناوری مالی در کشور است.